Πόσο πραγματικά δυσβάστακτο είναι το πένθος;
Τι λέει η επιστήμη;
Και τι ένας άνθρωπος που θρηνεί τον τετράποδο φίλο του.
Όποιος έχει χάσει κατοικίδιο θα ταυτίζεται με τη μαρτυρία του Frank T. McAndrew, ενός συντάκτη του site IFL Science που πρόσφατα έχασε τον πιο πιστό του φίλο. “Πρόσφατα η γυναίκα μου κι εγώ ζήσαμε μια από τις πιο επώδυνες εμπειρίες της ζωής μας. Την ευθανασία του αγαπημένου μας σκύλου, Murphy”
Όσοι δεν είχαν ποτέ σκυλιά, όταν βλέπουν το φίλο τους να θρηνεί την απώλεια ενός κατοικιδίου ζώου, πιθανότατα σκέφτονται ότι εκείνος αντιδρά υπερβολικά. Πως στο κάτω κάτω ήταν “απλά ένα σκυλί”. Όμως εκείνοι που έχουν αγαπήσει ένα σκύλο, γνωρίζουν την αλήθεια. Το κατοικίδιό σου δεν είναι ποτέ “απλά ένα σκυλί”.
Το κατοικίδιό σου δεν είναι ποτέ “απλά ένα σκυλί”!
Πολλές φορές, φίλοι μού παραδέχονται με ενοχές ότι έχουν θρηνήσει περισσότερο για την απώλεια ενός σκύλου παρά ενός φίλου ή συγγενή. Η έρευνα έχει επιβεβαιώσει ότι ένας τέτοιος θάνατος είναι συγκρίσιμος συναισθηματικά με εκείνον κάποιου αγαπημένου ανθρώπου».
Και δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα επίσημο τελετουργικό για να τιμήσουμε το χαμένο μας φίλο. Μάλιστα γι’ αυτόν το σκοπό μια Σκοτσέζα που είχε χάσει το αγαπημένο της τετράποδο δημιούργησε πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια μια εταιρεία (Living With Pet Bereavement) η οποία προσφέρει ψυχολογική υποστήριξη σε ανθρώπους που πενθούν για τον σκύλο τους, ενώ παράλληλα οργανώνει ακόμα και ένα είδος επιμνημόσυνων εκδηλώσεων.
Ένα πένθος που δεν διαφέρει από εκείνο του θανάτου ενός αγαπημένου ανθρώπου
Είναι ενδεικτικό ότι πρόσφατα, σύμφωνα με ένα άρθρο της επιθεώρησης New England Journal of Medicine, μια γυναίκα που υπέφερε από πένθος για το σκύλο της παρουσίασε το λεγόμενο σύνδρομο της πληγωμένης καρδιάς. Μια κατάσταση όπου η αντίδρασή μας σε ένα τραγικό γεγονός είναι τόσο έντονη, ώστε εμφανίζουμε συμπτώματα που θυμίζουν καρδιακή προσβολή…
Όταν χάνουμε ένα κατοικίδιο ζώο, σε αντίθεση με το θάνατο ενός αγαπημένου μας ανθρώπου, κανένας μας δεν θα τολμήσει να ζητήσει μερικές μέρες άδεια από τον εργοδότη του για να θρηνήσει και ελάχιστοι γνωστοί και φίλοι θα σπεύσουν να μας παρηγορήσουν.
Η απώλεια για όλους εκείνους που έχουν αγαπήσει το ή τα κατοικίδια τους, προσδίδοντας τους την αξία που έχει ένα αγαπημένο πρόσωπο, ασχέτως της διαφορετικής τους φυσιολογίας, δεν είναι κάτι που ξεπερνιέται. Διότι μια απώλεια ενός ατόμου που αγαπάμε και μας αγαπά, μας σημαδεύει για όλη μας τη ζωή. Δεν έχω πάψει ποτέ να κλαίω για τον Μαυρούλη και την Νταίζη. Δύο υπέροχα πλάσματα που έγιναν μέλη της οικογένειας μου για πολλά χρόνια. Έπαιξαν επάνω μου και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας μου καθοριστικό ρόλο. Το ίδιο και στις δύο κόρες που ανέθρεψα. Το επιβεβαιώνει άλλωστε το παρόν τους και η σχέση τους με τα ζώα.
Όποιος δεν έχει συνδεθεί συναισθηματικά με ένα μη ανθρώπινο όν (ζώ-ον = ζωντανό όν), θεωρώ ότι παραλείπει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της προσωπικής και συναισθηματικής του ολοκλήρωσης. Η άρνηση να αφήσεις την αγάπη και την κατανόηση για τα μη ανθρώπινα πλάσματα να ζωντανέψει μέσα σου, σε αφήνει αισθηματικά και συναισθηματικά ανολοκλήρωτο.
Πολλές φορές επικίνδυνα ανάπηρο.
Τα παρεπόμενα αυτού του ελλείμματος τα βλέπουμε καθημερινά:
– “Δεσποζόμενα” σε καλό χάλι να τριγυρνούν μέσα στα χωριά χωρίς καμία επίβλεψη, περιποίηση, υγεινή, ιατρική παρακολούθηση και αστείρωτα, με αποτέλεσμα να εξελίσσεται ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός των μη δεσποζόμενων.
– Χιλιάδες από αυτά γίνονται θύματα τροχαίων ατυχημάτων καθημερινά ή θύματα όλων εκείνων που στερούνται αυτό το κομμάτι της συναισθηματικής ολοκλήρωσης που προανέφερα και που τρυγυρνούν με μια φόλα ή ένα όπλο ανά χείρας και με ένα διαρκές μίσος για ότι περπατά στα τέσσερα πόδια.
– Δεσποζόμενα να είναι μονίμως δεμένα σε αυλές ή σε κτήματα, ταράτσες, μπαλκόνια, να υπόκεινται ακραίες καιρικές συνθήκες, χειμώνα – καλοκαίρι, να είναι τελείως παραμελημένα ζώντας σε άθλιες συνθήκες υγιεινής, τις περισσότερες φορές χωρίς φαγητό και νερό κι όταν αυτό υπάρχει να είναι ελάχιστο ή ακατάλληλο.
Διαρκείς βασανισμοί με ακρωτηριασμούς αυτιών, άκρων, γεννητικών οργάνων, σεξουαλικές κακοποιήσεις.
Και δεν είναι μόνο τα κατοικίδια. Είναι και τα ζώα εργασίας: Παστουρώματα, υπερεκμετάλλευση κι υπερεργασία… και ο κατάλογος δεν τελειώνει.
Θα μπορούσα να γράφω ατελείωτα για τον μακρύ κατάλογο των συνεπειών που έχει η αποξένωση του ανθρώπου από την σχέση του με τα άλλα πλάσματα και τις συνέπειες που έχει αυτό στο ίδιο το μέλλον της ανθρωπότητας που δεν βλέπει τον εαυτό της ως κομμάτι της φύσης, αλλά ως κάτι ξένο. Αποκομμένος όπως είναι και ζώντας ο καθένας μόνος στον μικρόκοσμο του, όπου είναι ανταγωνιστής έναντι πάντων και όλων των άλλων ανθρώπων, όπου όλο γήινο οικοσύστημα και ότι αυτό περιλαμβάνει είναι μόνο άψυχα προϊόντα μέσα και εργαλεία για την προσωπική του επικράτηση, έχει γίνει ένα μοναχικό αρπακτικό που ελίσσεται σε μια “κοινωνία” ομοίων του, που ανταγωνίζεται για να καταλάβει την υψηλότερη δυνατή θέση στο βάθρο.
Θα μπορούσα να γράφω ασταμάτητα, αλλά ήδη βγαίνω εκτός θέματος.
Ας βάλουμε όμως την αγάπη για όλη τη δημιουργία στη ζωή μας. Ας βάλουμε στο μικρόκοσμό μας ότι μπορεί να μας επανασυνδέσει με τη φύση. Με τις ρίζες μας. Αυτή η διασύνδεση μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την αγάπη μας για ένα μη ανθρώπινο πλάσμα και την αμφίδρομη σχέση αγάπης μαζί του.
Θεωρώ ότι είναι η ισχυρότερη ελπίδα για επανένωση με τη φύση και την μελλοντική μας επιβίωση.